GEOTEKNİK TESTLER
PIT ( Pile İntegrity Test )
KANYON ZEMİN MÜHENDİSLİK A.Ş, problem türleri veya kazık türü ne olursa olsun müşterilerine Kazık Süreklilik Testi- PIT hizmeti sunmaktadır. KANYON ZEMİN MÜHENDİSLİK A.Ş 'NİN sunmuş olduğu kazık süreklilik testine birçok sebepten dolayı derin temel inşaalarında ihtiyacınız olacaktır. Yerinde dökülmüş kazıkların bir çoğu aşağıda belirtildiği üzere çeşitli sebeplerden hata verebilir:
· Hatalı kazık boşluğu pervazı
· Yabancı madde girişi
· Beton harcının toprak partikülleriyle kazık tabanında karışmasından uygunsuz taban formasyonu
· Beton dökümünde süreksizlik yaşanması
· Yüksek taban suyu seviyesinden dolayı betonun sızması
· Uygunsuz inşa metodu
· Betonun kalite kontrolünün zayıf yapılması
Kazıklar için yapılacak olan kalite testi ve doğru rapor elde etme çok önemlidir. Prekast beton kazıklar taşınırken kırık ve çatlaklar oluşabilmektedir; ayrıca bu prekast beton kazıkların hata vermesine de yol açabilir. Bu yüzden kazıkların doğru şekilde yerleştirildiğini, dayanıklılıklarını ve güçlerini teminat altına almak için, Temeltek kazıkların başlıkları
tamamlanmadan, kazık süreklilik testi hizmetiyle sizi desteklemektedir.
Peki Kazık Süreklilik Testi (PIT) tam olarak nedir? Kazık Süreklilik Testi, küçük bir el çekiciyle uygulanan az gerilimli ve tahribatsız bir süreklilik testidir. Bu
düşük gerilimli kazık testi aşağıda gösterildiği üzere her beton türüne uygulanabilir;
· Ön gerilimli beton kazıklar
· Sondaj yöntemiyle yapılan kazıklar
· Burgu yöntemiyle elde edilen kazıklar (CFAContinuous
Flight Auger)
· Boru içine beton dökümüyle elde edilen kazıklar
El çekicinin yapmış olduğu darbe sonucunda akselerasyon ve gerilim dalgaları oluşur ve bu Kazık Süreklilik Testinin (PIT) girdisidir. Gerilim dalgasının yayılması ve refleksiyon teorisine bağlı olarak dalgalar direnç değişikliği ile karşılaşırlarsa, üniform bir çubuk içinde bir gerilim dalgası (kompresyon/gerilim) yansıması oluşur. Yapısal olarak betondan elde edilmiş olan ses boşlukları etki ve taban yansıması arasında sadece küçük salınım varyasyonlarıyla kazık
boşluğunun tabanından yansıma almalıdır. Ses boşlukları ayrıca çıkıntılar (daha yumuşak topraklar), burgu titreşimi veya fazla grout basıncının kazık boşluğunun genişlemesine sebebiyet vermesinden kaynaklanan negatif ivme yansımaları ile de gösterilebilir. Taban yansıması gözlenebildiğinde şaftın sürekliliği genellikle kabul edilebilir nitelikte olur; fakat şaft materyeli yüksek dirence sahip olduğunda veya çapıyla mukayese edildiğinde uzunluğunun görecili olarak büyük olduğunda veya şaft kesitsel olarak çok sayıda değişkene sahipse şaftın uzunluğunun veya şaftın zamamının sürekliliğinin sonuçlarını elde etmek zordur.
KAZIK YÜKLEME TESTİ
GİRİŞ VE AMAÇ
Bu yapım yöntemi, Her çapta nominal çaplı fore kazıklar üzerinde statik eksenel basınç yükü testi için hazırlanmıştır. Bu yapım yöntemi kullanılacak malzemeleri, makineleri, ekipmanları, tesisi, aletleri ve enstrümanları da özetlemekte ve yükleme ve boşaltma programını ve test boyunca alan verilerinin kaydedilmesini tanımlamaktadır. Bu yapım yöntemi, sürekli eksenel basınçta dikey betonarme kazıkların yük testi için geçerlidir.
REFERANS BELGELER VE STANDARTLAR
Testler şu standarda uygun olacaktır: ASTM D 1143 – 07 Statik Eksenel Basınç Yükü Altındaki Derin Temellere Yönelik Standart Test Yöntemleri
TEST KAZIKLARININ VE GEÇİCİ KAZIK BAŞLIKLARININ YAPIMI VE HAZIRLANMASI
Fore kazığın tepesi normal olarak tasarım “cut-off” seviyesine indirgenmelidir (tıraşlanmalı). Eğer tasarım “cut-off” seviyesi mevcut zemin seviyesinden fazla derindeyse, geçici kazık başlığının yapımından önce kazığın eksenel jeoteknik kapasitesine katkısını önlemek için alternatif olarak önce kazık “cut-off”u üzerindeki toprak dağıtılabilir. (Kazık “cut-off” seviyesi üzerindeki toprağı bozmak için kazık “cut-off” seviyesine kadar kazı yapmak ve ağır sıkıştırma olmadan geri dolgulama yapmak yeterlidir.) Tasarım “cut-off” seviyelerinden bağımsız olarak, test kazıklarının başlıkları sağlam beton seviyesine indirgenecek ve geçici kazık başlıklarını imal etmek üzere hazırlanacaktır. Test kazığının tepesinde geçici bir betonarme kazık başlığı yapılacaktır. Plandaki kazık başlığının merkezi kazığın dikey ekseniyle eşmerkezli olacak ve yatay bir yüzeye sahip olacaktır ve bu yüzey, çelik test plakalarını, yükleme ve ölçme ekipmanlarını yerleştirme için özellikle düz olarak hazırlanacaktır. Geçici betonarme kazık başlığının boyu, yükleme ve ölçme
ekipmanını alacak ve konsantre yükleri dağıtacak kadar büyük olmalıdır.Kazık başlığının (ASTM D1143M-07 “5.4”)
yüksekliği, kazıklardaki kolon filizlerinin uygun ankrajını sağlamak, çelik donatıyı düzeltmek ve örtüştürmek ve betonun kazık başlığına dökülmesini sağlamak için 1.0 m'dir. Kazık başlığı altında ve etrafında, beklenen maksimum oturmada kazık başlığından zemine hiçbir yükün aktarılmaması için test kazığının ötesine uzanan yeterli bir boşluk veya açık
alan sağlanmalıdır. Dikey konsantre yüklerin uygulanmasından kaynaklı hasarı önlemek için kazık başlıkları takviye edilmelidir. Kazık “cut-off” seviyesinin üzerine uzanan dikey kolon filizleri kazık başlığına gömülmeli ve onun tarafından
kapsanmalıdır. Kazık “cut-off” seviyesi kazık başlığı tabanının yaklaşık 100 mm üzerinde olmalıdır. Kazık başlıkları test kazıklarında kullanılanla aynı nitelikte beton ve donatı kullanılarak yapılmalıdır. Kazığa ve kazık başlığına dökülen betonun sertleşmesi için yeterli süre tanınacaktır. Yük testine başlamadan önce kazıktaki ve kazık başlıklarındaki betonun basınç dayanımı belirlenecektir. Kazık betonu (28) günlük basınç dayanımına sahip olduğunda ve betonun
dökülmesinden en az (21) gün sonra kazıklara yük testi uygulanacaktır. Bu durum fore kazığın dökülmesi sırasında alınan beton örnekleriyle doğrulanacaktır..
.
UYGULAMA YÜKLERİ İÇİN EKİPMAN
Eksenel basınç yükü testi: Test kazığına basınç yükleri uygulama aracı, eksantrik yükü minimize etmek için merkezi boylamsal eksen boyunca yük aktarabilir. Ayrıca eksantrik yükü önlemek için bir menteşe kullanılacaktır. Yük aktarma aracını yerleştirmek için bir taban oluşturmak üzere kazık başlığına bir çelik yatak plakası yerleştirilecektir. Kazık oturması meydana gelirken yük sabitini tutabilecek olan bir hidrolik kriko kullanılacaktır.
HAREKET ÖLÇME EKİPMANI
Eksenel basınç yükü testi: Kazık hareketinin ölçümünü sağlamak için bağımsız referans kirişleri kullanılacaktır. Referans kirişleri test kazığından en az 2.5 m olmak kaydıyla test kazık(lar)ının çapından en az beş kat uzak bir mesafede kurulacaktır. Referans kiriş destekleri zemine sağlam bir şekilde gömülecek ve ısı değişikliğiyle birlikte yatay hareket sağlamak için bir ucunda makaralı mesnet olacaktır. Manüel okuma ve kazık hareketinin ölçümünü gerçekleştirmek için referans kirişlerine 0.01 mm hassasiyetli kadran göstergesi takılacaktır. İki adet kadranlı gösterge(komparatör) eşit mesafe ve eksende kazık başlığının etrafına dağıtılacaktır. Yer değiştirmeler bu kadranlı göstergelerin ortalaması olarak hesaplanacaktır. Reaksiyon kazıklarının yer ndeğiştirmelerini ölçmek için her bir reaksiyon kazığına birer
kadranlı gösterge yerleştirilecektir.
VERİ KAYDI
Yük ve oturma kaydı manüel olarak Manometre ve Mikrometreden yapılacaktır. Okuma aralıkları (ASTM D1143M-07 “8.2.1.1 ve 8.2.3”ye göre), yükün sabit olduğu herhangi bir periyot olacak, yüke ulaşıldığında zaman ve oturma hemen kaydedilecek, yük artırma uygulamasından sonra 15 dakikaya kadar en fazla beş dakikalık aralıklarla, 1 saate kadar yaklaşık 15 dakikalık aralıklarla, 1 saat ila 6 saat arasına kadar 30 dakika aralıklarla ve 6-12 saate kadar 1 saat aralıklarla olacaktır.
REAKSİYON SİSTEMİ
Reaksiyon kazıklarına hidrolik kriko yerleştirilerek test kazığına yük uygulanacaktır. Test kazığı etrafında geçirgen alanın tespit edildiği durumlarda, Mühendisin izniyle yeterli sayıda reaksiyon kazığı yapılacaktır. Reaksiyon kazıkları, test boyunca güçlerin harekete geçmesi için yeterli gerilme kapasitesine sahip olacaktır. Test sistemi düzeni
ve kesiti sırasıyla Şekil 2-a ve Şekil 2-b'de verilmektedir. Şekil 2-a Şekil 2-b'de görülebileceği gibi, aynı test kazığı çapına sahip 2 birim reaksiyon kazığı yapılacaktır. Hidrolik krikoya yerleştirilecek çelik kirişler beklenen maksimum test yüküne kadar artırılan yükleri kaldırabilecek kapasitede olacaktır.
TEST SONUÇLARI
ASTM standartlarına göre gerçekleştirilecek olan testlerin sonuçları bir rapor halinde Müşavire sunulacaktır. Yukarıda belirtildiği şekilde saatin, yüklerin ve oturmaların tam bir kaydı bir kazık yük test verileri sayfasına kaydedilecek ve testin tamamlanmasından sonraki 24 saat içinde Müşavire teslim edilecektir. Kanıt yük testinin tamamlanmasından sonra aşağıdakiler de grafik formunda sunulacaktır:
· Kurulum tasarımı
· Statik eksenel basınç yükü testinden sonra:
Kazık başlığı oturmasına karşı ölçülen yük Zamana karşı ölçülen yük
Zamana karşı ölçülen kazık başlığı oturması
· Kalibrasyon Formları
· Fotoğraflar
Eksenel yük testinin son raporu testin tamamlanmasından sonraki altı gün içinde Müşavire teslim edilecektir.
DENETİM / PERSONEL VE EMNİYET
Yük testleri takımı şunları kapsayacaktır;
· Sorumlu baş mühendis
· Baş mühendis yardımcısı
Maksimum test yükü uygulaması için kararlı ve emniyetli hidrolik silindirler ve hidrolik pompalar kullanılacaktır.
Kazık kanıt yükü testi yalnızca test sistemine, test ekipmanına ve test prosedürüne aşina, deneyimli ve yetkin bir
denetimcinin yönetimi altında gerçekleştirilecektir. Test ekipmanını çalıştıran tüm personel bunları kullanmak üzere
eğitilecektir. Aşağıdaki emniyet kuralları, yapım çalışmaları için geçerli genel emniyet gerekliliklerine ilavedir: · Tüm çalışma alanları, yürüme yolları, platformlar vs. molozdan, döküntüden, küçük araçlardan ve kar, buz, çamur, gres yağı, petrol ve diğer kaygan madde birikimlerinden temizlenecektir. · Tüm keresteler, engelleyici ve çevreleyici malzemeler kaliteli malzemeden olacak, düz yüzeyler ve yuvarlak kenarlarla iyi bir kullanılabilirliğe sahip olacaktır.
· Hidrolik krikolar dairesel yatak plakalarıyla döşenecek veya yatak yüzeylerle tam ve sağlam bir temasta olacak ve eksantrik yükü önleyecek şekilde hizalanacaktır.
· Yükler hiç kimsenin üzerine kaldırılmayacak, asılmayacak veya askıda bırakılmayacaktır ve
halatlarla kontrol edilecektir
· Yeterli emniyet faktörüne sahip gerekli yükleri iletmek için, ankraj kazıklarına veya diğer Ankraj cihazlarına test kiriş(ler)i veya reaksiyon çerçevesi takılacaktır.
· Tüm reaksiyon yükleri stabil ve dengeli olacaktır. Platformun devrilmesini önlemek için emniyet takozları her zaman yerinde olacaktır. Test sırasında, muhtemel istikrarsızlık koşullarını tespit etmek için reaksiyon yükünün veya sistemin hareketi izlenecektir. Tüm test kirişi, reaksiyon çerçeveleri, platformlar ve kutular her zaman yeterince desteklenecektir. Test alanına yalnızca yetkili personel girişi kabul edilecektir.
İNKLİNOMETRE ÖLÇÜMLERİ
KANYON ZEMİN MÜHENDİSLİK A.Ş deneyim personeli ile inklinometre okumaları konusunda projelerinizde tutarlı ölçümler yaparak sizlere destek sağlamaktadır. Inklinometre farklı noktalar ve kazık çukurları boyunca yatay
desplasmanı ölçmek için kullanılan Geoteknik ölçüm cihazlarından biridir. İnşaat projeleri sırasında inklinometre ölçümleri en önemli Geoteknik dataları sağlayan kaynaklardır. Inklinometre genellikle iksa ve derin temel işlerinde, zemin ve duvarlarının yatay hareketlerini ölçmede oldukça işe yarar. Diğer taraftan inklinometrelerin çubuklu
inklinometrelerin ve yerleştirmeli olmak üzere iki kategorisi bulunmaktadır. Tüm projelerde kullanım söz konusu olduğunda sadece çubuklu inklinometrenin kullanılabildiğini ve bu kategorinin kullanım alanın geniş olduğu görülür. İnklinometre, bir sondaj deliğine yerleştirilerek dik yönde oluşan hareketlerin ölçülmesini sağlamaktadır. İnklinometre aracılığı ile düşey doğrultuda deliğin iki tarafında 10 - 20o1lik sapmalar ölçülebilmekte, hareketin yeri, büyüklüğü ve yönü saptanabilmektedir. Uygulama açısından sondaj kuyularına yerleştirilen ekstansometrelerle karşılaştırıldığında daha kullanışlı ve basit olduğu görülür. Bu yöntem ile üçüncü boyutta da hareketlerin ölçümü yapılabilmektedir.
Tek bir inklinometre ile çok sayıda sondaj deliğinden ölçüm alınabilmesinin yanı sıra diğer yöntemlere nazaran ölçüm
hassaslığının diğer yöntemlere göre daha yoğun olması bu yöntemin diğer bir özelliğidir. Bu açıdan kaya kütleleri ve zeminde oluşabilecek yavaş hareketlerin ölçümü alınabilmektedir. İnklinometre aleti algılayıcı (prob),, kayıt
cihazı ve banlar arasındaki bağlantıyı sağlayan kablodan oluşur.. Gövdesi, paslanmaz çelikten, yapılmış olan
algılayıcıların 2 değişik, tipi bulunmaktadır. Yanal yöndeki hareketlerin izlenmesinde kullanılan düşey inklinometre algılayıcıları tekerleklerin bulunduğu düzlemde diğeri ise bu eksene 90* dik durumda bulunan iki adet eksene
sahiptir. Bu sayede boruda hem kuzey - güney hem de doğu - batı yönlerindeki sapmalar hesaplanabilir.
Algılayıcıdan alınan voltaj değerleri, algılayıcının uzun ekşilinin düşeyden olan sapması sonucu oluşan açıyla doğru orantılıdır. Yatay inklinometre algılayıcıları ise düşey yönde meydana gelecek şişme ve oturma miktarlarının saptanmasında, kullanılmakta olup çap ve boyları yine değişebilmektedir. Kayıt cihazı, algılayıcı kullanılarak kuyunun değişik derinliklerinden alınan verilerin saklanması amacıyla kullanılır. İnklinometre sisteminde, algılayıcı ile kayıt cihazı birbirlerine, çelik bir kılıf ile çevrilmiş, esnek ve suya karşı oldukça dayanıklı, metrik ve bölümlenmiş kablo ile bağlanmaktadır.
İnklinometre Aletinin Kullanımı
Yanal veya düşey yöndeki defarmasyonlann ölçülebilmesi için ilk olarak, hareketin beklendiği yerlere sondaj kuyularının açılması gerekir. Açılan kuyuların deformasyona uğramasını ve inklinometre borularının kendi eksenleri etrafında hareket etmesini engellemek için, bentonit çamur ile doldurulması gerekir. Açılmış sondaj kuyularına, inklinometre borularının yerleştirilmesi sırasında, boruların iç yüzeylerinde bulunan ve birbirleriyle 90* açı yapan oluk çiftlerinden birisi A+, A- oluk çifti, diğeri ise B+, B- oluk çifti olarak kabul edilir. Algılayıcının daha kolay hareket etmesini ve yanal veya düşey yöndeki deformasyonlann daha yüksek, bir hassasiyet ve doğrulukta ölçülmesini, sağlayan oluklardan A+, A-oluk çifti, A+ oluğu muhtemel hareketin referans yönü olacak şekilde, beklenilen hareket yönü ile aynı doğrultuya getirilir. Bu kurala uygun olarak yerleştirilen 3 m boyundaki, inklinometre boruları birbirlerine özel bağlantılarla eklenerek, kuyu içine kuyunun derinliği kadar boru indirilir.İnklinometre borularının yerleştirilmesi tamamlandığında kuyu inklinometre ölçümlerine hazır hale gelmiştir. Birinci grup ölçümlerin alın bilmesi için algılayıcının en üst tekerleği AOA referans yönüne (A+ oluğuna) getirilmeli ve kayıt cihazı ile bağlantısı sağlanarak kuyu tabanına kadar yavaş ve dikkatli bir şekilde indirilmelidir. Ölçümlerin hatasız alınabilmesi için algılayıcının kuyu. Tabanına temas etmesi gerekir. Kuyu tabanına indirilen algılayıcı, daha önceden karar verilen ve kayıt, cihazına, kaydedilen okuma aralığı kadar kablo ile yukarı çekilir ve kıskaç yardımıyla sabitlenir. Okuma aralıkları, ölçümlerin daha hassas yapılabilmesi için genellikle algılayıcının uzunluğu kadar alınır (500 mm.).